ONDERWERP 1.3: Factoren die de acceptatie en verspreiding van valse informatie door het publiek beïnvloeden
The spreading of fake news online is a global problem, so understanding the factors that influence individuals to share fake news online is essential. Researchers are still trying to get a clear picture of how many people are influenced by false news and its digital reach. For now, they have been able to make estimates based on survey data, geography, and other sources. For some, it may be a matter of curiosity, their interest piqued by an alarming headline or a sensational photo. But some people genuinely the information they find on false news sites, even when it’s not backed by established facts or scientific evidence.
Wetenschappers weten al decennia dat mensen de neiging hebben om informatie te zoeken en te geloven die bevestigt wat ze al denken dat waar is. De nieuwe elementen zijn sociale media en de wereldwijde netwerken van vrienden die deze gebruiken. Mensen laten hun waakzaamheid varen op online platforms zoals Facebook en Twitter, waar vrienden, familieleden en collega’s foto’s, roddels en een breed scala aan andere informatie delen. Dat is een van de redenen waarom mensen kunnen vallen voor fake nieuws, zoals S. Shyam Sundar, een communicatieprofessor aan de Pennsylvania State University, uitlegt in The Conversation. Een andere reden is herhaalde blootstelling aan valse uitspraken, die mensen ertoe brengt om onwaarheden te geloven. Een experimentele studie, geleid door Lisa Fazio, assistent-professor in de psychologie aan Vanderbilt University, toonde aan dat mensen soms meer geneigd zijn om herhaalde onjuiste feiten te geloven dan zelfs hun eigen kennis over een onderwerp. Bijvoorbeeld, zelfs nadat studiedeelnemers correct hadden geantwoord dat de korte geplooide rok gedragen door Schotten een kilt wordt genoemd, nam hun kans om de valse uitspraak “Een sari is de naam van de korte geplooide rok gedragen door Schotten” te geloven toe nadat ze die zin meerdere keren hadden gelezen.
Dit zijn enkele van de meest populaire redenen waarom mensen geneigd zouden zijn om valse informatie te geloven. Hieronder vind je een lijst met andere redenen:
- Bevestigingsbias: Mensen hebben de neiging om informatie te zoeken die hun bestaande overtuigingen en houdingen bevestigt. Als een stuk fake nieuws in lijn is met hun wereldbeeld, zijn ze misschien eerder geneigd het te accepteren en te delen zonder de geldigheid ervan kritisch te evalueren.
- Algoritmes van sociale media: Sociale mediaplatforms geven vaak prioriteit aan boeiende of sensationele inhoud in de feeds van gebruikers, ongeacht de nauwkeurigheid ervan. Dit kan leiden tot de snelle verspreiding van fake nieuws, aangezien sensationele of provocerende koppen meer aandacht en betrokkenheid trekken.
- Echo chambers: Mensen omringen zichzelf vaak met gelijkgestemde individuen en informatiebronnen, waardoor echo chambers ontstaan waarin fake nieuws gemakkelijk kan gedijen zonder uitgedaagd te worden door afwijkende standpunten.
- Gebrek aan mediawijsheid: Veel individuen missen de kritische denkvaardigheden die nodig zijn om de geloofwaardigheid van informatie die ze online tegenkomen te evalueren. Zonder het vermogen om betrouwbare bronnen van onbetrouwbare te onderscheiden, kunnen mensen onbewust fake nieuws accepteren en delen.
- Emotionele aantrekkingskracht: Fake nieuws roept vaak sterke emotionele reacties op, zoals angst, woede of verontwaardiging. Emotionele inhoud wordt vaker gedeeld op sociale media, wat leidt tot de wijdverspreide verspreiding van valse informatie.
- Politieke polarisatie: Fake nieuws wordt vaak gebruikt voor politieke doeleinden, waarbij partijdige groepen desinformatie verspreiden om hun tegenstanders in diskrediet te brengen of hun eigen agenda's te bevorderen. Politieke polarisatie kan individuen vatbaarder maken voor het accepteren en delen van fake nieuws dat in lijn is met hun politieke overtuigingen.
- Cognitieve biases: Verschillende cognitieve biases, zoals de beschikbaarheidsheuristiek (de neiging om het belang van informatie die direct beschikbaar is te overschatten) of het illusie van waarheid-effect (de neiging om informatie als waar te beschouwen na herhaalde blootstelling), kunnen de perceptie en acceptatie van fake nieuws beïnvloeden.
Enkele redenen waarom mensen ook valse informatie verspreiden zijn:
- Sociale validatie: Het delen van inhoud op sociale media kan een manier zijn voor individuen om hun identiteit, waarden en affiliaties aan anderen te signaleren. Mensen kunnen fake nieuws delen dat resoneert met hun sociale groep om goedkeuring, acceptatie of aandacht van hun leeftijdsgenoten te krijgen.
- Algorithmische invloed: Sociale media-algoritmes geven vaak prioriteit aan boeiende of sensationele inhoud in de feeds van gebruikers, ongeacht de nauwkeurigheid ervan. Dit kan het delen van fake nieuws stimuleren, omdat sensationele koppen meer aandacht en betrokkenheid trekken.
- Politieke motivaties: Individuen en groepen met politieke agenda's kunnen bewust fake nieuws delen om hun belangen te bevorderen, tegenstanders in diskrediet te brengen of de publieke opinie te beïnvloeden. Partijgebonden polarisatie en tribalisme kunnen de verspreiding van desinformatie binnen politieke kringen verder stimuleren.
- Nieuwsgierigheid of entertainment: Sommige mensen delen fake nieuws uit nieuwsgierigheid of voor entertainmentdoeleinden, zonder de mogelijke gevolgen te overwegen. Ze kunnen de inhoud intrigerend of humoristisch vinden en deze met anderen delen zonder de implicaties volledig te begrijpen.
- Misinformatie cascades: Zodra fake nieuws wijdverspreid begint te circuleren, kan het een misinformatie cascade creëren waarbij mensen het delen simpelweg omdat ze anderen het zien doen. Deze kudde-mentaliteit kan bijdragen aan de snelle verspreiding van valse informatie over sociale netwerken.
- Kwaadaardige intentie: In sommige gevallen verspreiden individuen of groepen fake nieuws met kwaadaardige bedoelingen, met als doel anderen te misleiden, manipuleren of schade toe te brengen voor persoonlijke of ideologische redenen.
- Financiële prikkels: Sommige individuen en organisaties creëren en verspreiden fake nieuws voor financieel gewin, bijvoorbeeld door advertentie-inkomsten die worden gegenereerd door klikken en deelacties. Deze financiële motief kan de productie en verspreiding van valse informatie aansturen.
Nu we de redenen hebben begrepen waarom mensen geneigd zijn valse informatie te geloven en de redenen waarom ze deze zouden verspreiden, bekijk de video hieronder voor meer informatie.
