ONDERWERP 1: Informatiegeletterdheid
Laten we beginnen met het begrijpen van informatiegeletterdheid. Informatiegeletterdheid stelt individuen uit diverse achtergronden in staat om effectief informatie te zoeken, te beoordelen, te gebruiken en te genereren om hun persoonlijke, sociale, professionele en educatieve doelen te bereiken. In 2016 bracht de Association of College & Research Libraries (ACRL) het Framework for Information Literacy for Higher Education uit, dat de volgende definitie van informatiegeletterdheid bood:
Informatiegeletterdheid is het geheel van geïntegreerde vaardigheden die de reflectieve ontdekking van informatie, het begrijpen van hoe informatie wordt geproduceerd en gewaardeerd, en het gebruik van informatie bij het creëren van nieuwe kennis en het ethisch deelnemen aan leergemeenschappen omvatten.”
Degenen die bedreven zijn in informatiegeletterdheid bezitten het vermogen om informatie te verkrijgen die betrekking heeft op hun welzijn, omgeving, opleiding en carrière, waardoor ze geïnformeerde beslissingen kunnen nemen die hun leven aanzienlijk beïnvloeden. In ons digitale tijdperk vereist informatiegeletterdheid dat gebruikers de vaardigheid hebben om informatie- en communicatietechnologieën en de bijbehorende tools te gebruiken om toegang te krijgen tot en informatie te produceren. Daarnaast zijn nauw verbonden met informatiegeletterdheid twee complementaire geletterdheden: computergeletterdheid (met inbegrip van ICT-vaardigheden) en mediageletterdheid (begrip van verschillende media en formaten die worden gebruikt voor informatieverspreiding). Bijvoorbeeld, het vermogen om door online ruimtes te navigeren en multimediadocumenten te interpreteren vereist zowel technische vaardigheid in het gebruik van het internet als geletterdheidsvaardigheden om de overgebrachte informatie te begrijpen.
ACRL in het Framework for Information Literacy for Higher Education benadrukt zes kernconcepten van informatiegeletterdheid:
- Autoriteit is Geconstrueerd en Contextueel
- Informatieschepping als een Proces
- Informatie Heeft Waarde
- Onderzoek als Onderzoeksvraag
- Wetenschap als Gesprek
De details van elk kernconcept worden besproken in de ondersteunende video.
Om de principes van informatiegeletterdheid te begrijpen in de context van misinformatie, desinformatie, non-informatie en fake nieuws, moeten individuen vaardigheden ontwikkelen in het zoeken naar informatie, het evalueren van bronnen en citatiepraktijken die zijn afgestemd op de uitdagingen die deze fenomenen met zich meebrengen. Laten we ze één voor één behandelen:
1.Informatie zoeken:
In het digitale tijdperk van vandaag, waarin informatie gemakkelijk toegankelijk is via verschillende online platforms en bronnen, is het vermogen om betrouwbare en geloofwaardige informatie te zoeken steeds belangrijker geworden. Informatiezoekers moeten navigeren door een enorme zee van content, waarvan veel mogelijk onjuist, bevooroordeeld of opzettelijk misleidend is. Daarom houdt effectief informatie zoeken in dat strategieën worden toegepast om door deze overvloed aan informatie te filteren om bronnen te vinden die kunnen worden vertrouwd.
Een belangrijke strategie is het gebruik van meerdere bronnen bij het uitvoeren van onderzoek of het zoeken naar informatie. Het vertrouwen op een enkele bron vergroot het risico op het tegenkomen van bevooroordeelde of onjuiste informatie. Door meerdere bronnen te raadplegen, kunnen informatiezoekers informatie vergelijken en kruislings controleren, wat helpt om de nauwkeurigheid en betrouwbaarheid ervan te bevestigen. Deze aanpak stelt individuen ook in staat om een meer uitgebreide begrip van een onderwerp te krijgen door verschillende perspectieven en gezichtspunten in overweging te nemen.
Daarnaast is het verifiëren van informatie vanuit diverse perspectieven essentieel bij het zoeken naar informatie. Verschillende bronnen kunnen informatie op verschillende manieren presenteren, en sommige kunnen betrouwbaarder zijn dan andere. Door informatie te zoeken uit een scala aan bronnen, waaronder gerenommeerde nieuwsuitlaten, academische tijdschriften, overheidswebsites en deskundige meningen, kunnen individuen een meer afgerond beeld van een onderwerp krijgen en beter geïnformeerde beslissingen nemen.
Kritische evaluatie van de betrouwbaarheid van bronnen is een ander cruciaal aspect van het zoeken naar informatie. Dit houdt in dat verschillende factoren worden beoordeeld, zoals de expertise en geloofwaardigheid van de auteur, de reputatie en betrouwbaarheid van de publicatie, de nauwkeurigheid van de gepresenteerde informatie en eventuele mogelijke vooroordelen of agenda's. Informatiezoekers moeten op hun hoede zijn voor bronnen die gebrek aan transparantie hebben of informatie zonder de juiste bewijzen of citaties verstrekken.
2.Source Evaluation:
- Bronnen evalueren is een fundamentele vaardigheid in de toolkit voor informatiegeletterdheid, vooral in een tijdperk waarin misinformatie en bevoordeelde inhoud overvloedig aanwezig zijn. Dit proces houdt in dat verschillende factoren worden beoordeeld om de betrouwbaarheid en geloofwaardigheid van informatiebronnen te bepalen. Allereerst moeten individuen de expertise en kwalificaties van de auteur of maker van de informatie in overweging nemen. Het beoordelen of de auteur relevante kwalificaties, ervaring of autoriteit heeft in het betreffende onderwerp is cruciaal om de betrouwbaarheid van de informatie te bepalen. Bijvoorbeeld, inhoud die is geschreven door experts in het veld of gepubliceerd in gerenommeerde academische tijdschriften, heeft doorgaans meer gewicht dan informatie afkomstig van onbekende of niet-gekwalificeerde bronnen.
De reputatie van de publicatie of het platform waar de informatie is gevonden, is een andere belangrijke overweging. Gerenommeerde en goed gerespecteerde bronnen, zoals peer-reviewed tijdschriften, gerespecteerde nieuwsuitlaten of overheidsinstanties, zullen waarschijnlijk nauwkeurige en betrouwbare informatie verstrekken in vergelijking met minder betrouwbare bronnen of platforms die bekend staan om het verspreiden van misinformatie. Daarnaast moeten individuen zich bewust zijn van vooroordelen of agenda's die de gepresenteerde informatie kunnen beïnvloeden. Vooroordelen kunnen zich in verschillende vormen manifesteren, waaronder politieke, ideologische, commerciële of culturele vooroordelen. Het evalueren of de informatie objectief wordt gepresenteerd of dat er een duidelijke vooringenomenheid is die de inhoud kan vertekenen, is essentieel om de geloofwaardigheid ervan te bepalen.
Verifieerbaarheid: Verifieerbaarheid is een ander cruciaal aspect van bronbeoordeling. Betrouwbare informatiebronnen bieden doorgaans bewijs, citaties of referenties ter ondersteuning van hun beweringen, zodat lezers de juistheid en geldigheid van de informatie onafhankelijk kunnen verifiëren. Claims die niet kunnen worden onderbouwd of die geen ondersteunend bewijs hebben, moeten met scepsis worden benaderd.
Het kruisverwijzen van informatie met gerenommeerde bronnen is een waardevolle praktijk bij bronbeoordeling. Het vergelijken van informatie van meerdere geloofwaardige bronnen kan helpen feiten te bevestigen, discrepanties of onnauwkeurigheden te identificeren en een meer omvattend begrip van het betreffende onderwerp te bieden. Kortom, bronbeoordeling houdt in dat factoren zoals de expertise van de auteur, de reputatie van de publicatie, vooringenomenheid, verifieerbaarheid en kruisverwijzingen worden beoordeeld om de betrouwbaarheid en geloofwaardigheid van informatiebronnen te bepalen. Door bronnen kritisch te evalueren, kunnen individuen geïnformeerde beslissingen nemen en onderscheid maken tussen betrouwbare informatie en misinformatie.
Citatiepraktijken: Citatiepraktijken zijn essentieel in de strijd tegen misinformatie omdat ze transparantie en verantwoordelijkheid in de verspreiding van informatie bevorderen. Het correct citeren van bronnen geeft niet alleen krediet aan de oorspronkelijke makers, maar stelt lezers ook in staat om de oorsprong van informatie te traceren en de nauwkeurigheid ervan te verifiëren. Een van de primaire functies van citaties is het erkennen van de bijdragen van anderen en het bieden van bewijs ter ondersteuning van beweringen of argumenten. Door bronnen te citeren, tonen auteurs intellectuele eerlijkheid en integriteit door ideeën, gegevens of bevindingen toe te schrijven aan hun rechtmatige oorsprong. Deze transparantie bevordert vertrouwen en geloofwaardigheid onder lezers, aangezien zij de geldigheid van de gepresenteerde informatie kunnen beoordelen en de expertise en betrouwbaarheid van de geciteerde bronnen kunnen evalueren.
Bovendien vergemakkelijken citatiepraktijken fact-checking en verificatie door lezers in staat te stellen toegang te krijgen tot de oorspronkelijke bronnen die in een informatiebron worden genoemd. Deze transparantie stelt individuen in staat om het bewijs te onderzoeken, de context waarin het werd gepresenteerd te beoordelen en de nauwkeurigheid ervan onafhankelijk te verifiëren. Door duidelijke verwijzingen naar bronnen te geven, stellen auteurs anderen in staat om kritisch met de informatie om te gaan en weloverwogen oordelen te vellen over de betrouwbaarheid ervan.
3.Citatiepraktijken:
Citatiepraktijken zijn essentieel in de strijd tegen misinformatie omdat ze transparantie en verantwoordelijkheid in de verspreiding van informatie bevorderen. Het correct citeren van bronnen geeft niet alleen krediet aan de oorspronkelijke makers, maar stelt lezers ook in staat om de oorsprong van informatie te traceren en de nauwkeurigheid ervan te verifiëren. Een van de primaire functies van citaties is het erkennen van de bijdragen van anderen en het bieden van bewijs ter ondersteuning van beweringen of argumenten. Door bronnen te citeren, tonen auteurs intellectuele eerlijkheid en integriteit door ideeën, gegevens of bevindingen toe te schrijven aan hun rechtmatige oorsprong. Deze transparantie bevordert vertrouwen en geloofwaardigheid onder lezers, aangezien zij de geldigheid van de gepresenteerde informatie kunnen beoordelen en de expertise en betrouwbaarheid van de geciteerde bronnen kunnen evalueren.
Bovendien vergemakkelijken citatiepraktijken fact-checking en verificatie door lezers in staat te stellen toegang te krijgen tot de oorspronkelijke bronnen die in een informatiebron worden genoemd. Deze transparantie stelt individuen in staat om het bewijs te onderzoeken, de context waarin het werd gepresenteerd te beoordelen en de nauwkeurigheid ervan onafhankelijk te verifiëren. Door duidelijke verwijzingen naar bronnen te geven, stellen auteurs anderen in staat om kritisch met de informatie om te gaan en weloverwogen oordelen te vellen over de betrouwbaarheid ervan.
- Het naleven van ethische citatiestandaarden is essentieel in de strijd tegen de verspreiding van misinformatie. Auteurs hebben de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat de bronnen die ze citeren geloofwaardig, betrouwbaar en een nauwkeurige weergave zijn van de overgebrachte informatie. Vertrouwen op dubieuze of niet-geverifieerde bronnen kan valse informatie in stand houden en bijdragen aan de verspreiding van misinformatie. Daarom moeten auteurs zorgvuldig en kritisch oordelen bij het selecteren en citeren van bronnen, en het onkritisch delen van informatie zonder geloofwaardig bewijs of verifieerbare bronnen vermijden.
Over het geheel genomen vereist het begrijpen van de principes van informatiegeletterdheid in de context van misinformatie, desinformatie, non-informatie en fake nieuws dat individuen waakzaam, onderscheidend en proactief zijn in het zoeken, evalueren en verantwoord citeren van informatie. Door deze vaardigheden te verfijnen, kunnen individuen effectiever door het digitale landschap navigeren en bijdragen aan het bevorderen van nauwkeurigheid en integriteit in de verspreiding van informatie.
